در شصت و دومین گزارش از سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران ارائهشده و آخرین روندها و پیشبینیهای اقتصادی تهیهشده توسط بزرگترین نهادهای اقتصادی بینالمللی، در قالب دادههای تازه مورد واکاوی قرارگرفتهاند.
در بخش تحولات جهانی، تداوم جنگ روسیه با اوکراین و در نتیجه افزایش قیمت جهانی کالاها و تشدید سیاست پولی در واکنش به این تورم، چیزی است که سازمان تجارت جهانی آن را عامل اصلی کمتر بودن رشد تجارت جهانی در سال 2023 نسبت به سال قبل از آن معرفی میکند. اگرچه روسیه در تلاش است با افزایش فروش نفت به کشورهای دوست، ازجمله هند و نیز توسعه سیستم مالی و مکانیسمهای تسویهحسابها به ارزهای ملی بهویژه با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا حدی از آثار منفی تحریم و تعلیق حسابهای دلاری و یورویی خود رهایی یابد.
در این میان، چین نیز با اعلام خبر جنجالی انعقاد قرارداد خرید گاز مایع از شرکت توتال به یوان، گام بزرگی در مسیر ورود ارز ملی خود به بازارهای جهانی و کاهش سلطه دلار آمریکا بر تجارت بینالمللی برداشته است.
در سطح منطقه، عربستان بهعنوان بزرگترین اقتصاد جهان عرب، با استناد به ترازنامههای مالی و خارجی قوی و شتاب چشمگیر اصلاحات، توانست رتبه اعتباری ارتقا یافته A+ را از مؤسسه رتبهبندی فیچ دریافت کند. باوجود وابستگی بالای بودجه به درآمد نفت و افزایش هزینههای بخش عمومی خارج از بودجه، عربستان با بهرهمندی از تحولات مثبت بازار هیدروکربن، از دام رکود جهانی رها شد و پیشبینی میشود اقتصاد این کشور در سال 2023، رشدی بالغبر 7.5 درصد داشته باشد که بالاترین نرخ رشد در میان کشورهای درحالتوسعه است.
از سوی دیگر، تسهیل همکاری عربستان با چین در طرح کمربند و جاده با اعطای وام یوانی به چین نیز ازجمله دیگر مشارکتهای راهبردی این کشور درصحنه بینالمللی است. عربستان در سال 2022 بهعنوان بزرگترین تأمینکننده نفت چین باقی ماند و حجم تجارت دوجانبه خود با این کشور را افزایش داد. علاوه بر این، سپردهگذاری 5 میلیارد دلاری این کشور در ترکیه، سنگ بنای بهبود روابط با ترکیه پس از سالها تنش و نقطه اتکایی برای اقتصاد زلزلهزده و درگیر بحران ترکیه محسوب میشود. در رتبهبندی اخیر جهانی سرمایهگذاری خارجی در خاورمیانه، عربستان در میان 25 کشور، رتبه ششم را کسب کرد. پیشتاز این رتبهبندی نیز امارات متحده عربی بود که با اجرایی کردن طرح اقتصادی 8.7 تریلیون دلاری در ژانویه سال جاری، به دنبال تبدیل دبی به یک قدرت اقتصادی پیشرو در جهان طی 10 سال آینده است. همکاری نزدیک این کشور با رژیم صهیونیستی در زمینه انرژی و علیرغم وجود اختلافنظرهای سیاسی با این رژیم، توافق با مصر در حوزه گسترش انرژیهای تجدیدپذیر و سبز و همکاری با عمان برای توسعه یک خط راهآهن کلیدی برای اتصال به سایر کشورهای حوزه خلیجفارس، در همین راستا صورت گرفته است. مصر به دنبال تورم بالا و کاهش چشمگیر ذخایر ارزی خود، با انعقاد قراردادهایی در حوزه توسعه بنادر دریایی با شرکتهای چینی و اروپایی، به دنبال ایجاد یک مسیر حملونقل کانتینری بین دریای سرخ و مدیترانه و نیز نقطه اتکایی برای رفع مشکلات اقتصادی است.
به گزارش اتاق ایران آنلاین، مرکز پژوهشهای اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارشها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
متن کامل شصت و دومین گزارش از سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.