تجربه کافی در کار جمعی نداریم؛ فرهنگ کار جمعی ضعیف است؛ بیشتر فعالان اقتصادی فردگرا هستند و این ضد اصول حضور در تشکل‌هاست. حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران درباره اهمیت تشکل‌های صنفی می‌گوید: «بخش خصوصی، تنها با حضور در تشکل‌های منسجم و قدرتمند میتوانند مطالبات خود را پیگیر باشند؛ تجربه جهانی و داخلی نشان داده که هیچ نهادی مثل نهادهایی که برآمده از خود اقتصاد هستند، نمی‌توانند در سرنوشت بنگاه‌های اقتصادی آن حوزه، تأثیرگذار باشند.»
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران می‌گوید: «نمونه این تشکل‌های مهم و تأثیرگذار، اتاق‌های سراسر کشور و اتاق ایران به‌عنوان مادر تشکل‌هاست که در تأثیرگذاری آن در قدرت گرفتن و جان اقتصاد بخش خصوصی نباید شک کرد.»
صالحی گوید: «تشکل‌های بخش خصوصی در انعکاس مطالبات حوزه اقتصادی نقش به سزایی دارند؛ اما برای تأثیرگذاری بیشتر باید این تشکل‌ها هم‌صدا باشند و در بیان مطالباتشان اشتراک نظر داشته باشند.»
صالحی، فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران را مثال می‌زند؛ در این تشکل بارها با همصدایی توانسته‌ایم به هدف موردنظر برسیم؛ حتی در نوشتن چند بند قانون برنامه توسعه نظر تشکل مربوط و اتاق ایران دخالت مستقیم داشت.
برای انسجام در طرح و پیگیری مطالبات چه باید کرد؟
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران پاسخ می‌دهد: «باید بنگاه‌دارها در تشکل‌های مختلف بخش خصوصی حضور داشته باشند و تشکل‌های موازی و کوچک باهم دیگر ادغام شوند.» او ادغام تشکل‌های موازی را درهم دیگر، نشانه بلوغ و همصدایی در هدف واحد می‌داند: «اقتصاد ایران دولتی است نه خصوصی و نقش تشکل‌ها در آن زیاد نیست؛ اما ما برای مطالبه گری نباید تکه‌تکه و ضعیف عمل کنیم.»
او بخشنامه «الزام دریافت نظرات بخش خصوصی پیش از تدوین مقررات دولتی» معاون اول رئیس‌جمهوری را نشانه انسجامِ بخش خصوصی در مطالبه‌گری می‌داند. در این بخشنامه آمده است: «نظر به لزوم بهره‌گیری از نظرات تشکل‌های غیردولتی اقتصادی نظیر اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، تعاون ایران و اصناف ایران و تشکل‌های کارفرمایی و کارگری، تمامی دستگاه‌های اجرایی مکلف‌اند در تدوین یا اصلاح بخشنامه‌ها و رویه‌های اجرایی و در ارائه پیشنهاد برای تصویب مقررات دولتی، نظر تشکل‌های ذی‌ربط را اخذ و موردتوجه قرار دهند. دفتر هیات دولت نیز در فرایند بررسی پیشنهادهای مربوط، ضمن اخذ نظر کتبی تشکل‌های ذی‌ربط، در صورت لزوم از نماینده آن‌ها برای شرکت در جلسات دعوت می‌کند.» به گفته صالحی باید تشکل‌ها و فعالان اقتصادی به‌جای فردگرایی تفکر سیستمی داشته باشند.
نقش آموزش در انسجام تشکل‌ها
برای بهبود کیفیت کار، آموزش جدی لازم است؛ صالحی می‌گوید: «آموزش تشکل‌ها نیاز به انسجام دارد. باید آموزش با هدف‌گذاری انجام شود. گاهی خیلی از تشکل‌ها متوجه اهمیت نقش خود نیستند؛ لازم است دبیرهای تشکل‌ها و حتی خیلی از اعضا آموزش ببینند؛ نقطه اصلی و موتور محرکه توسعه تشکل‌ها دبیرها هستند؛ حتماً دبیران باید به‌روز باشند و به مسائل روز آشنایی داشته باشند.»
تشکل‌های موازی ادغام شود
به گفته صالحی، تشکل‌ها نباید از ادغام و همکاری با همدیگر واهمه داشته باشند؛ حتماً انسجام و همگرایی نتیجه مطلوب‌تری از تشتت آرا خواهد داشت. او معتقد است: «حدود 170-180 تشکل در اتاق ایران حضور دارند؛ خیلی از تشکل‌های کوچک و موازی در یک حوزه فعال هستند که لازم است این تشکل‌ها در قالب فدراسیون و کنفدراسیون باهم اجماع کنند.»
او تصریح می‌کند: «همصدایی تشکل‌ها تأثیرگذار است و هم اینکه اتاق ایران هم به‌جای 200 تشکل با 20 تشکل مواجه خواهد بود، در این صورت ارتباط هدفمند برقرار می‌شود و همکاری به سهولت انجام می‌شود.»
رتبه‌بندی لازم است
رتبه‌بندی تشکل‌ها لازم است؛ صالحی به اصل رقابت در اقتصاد اشاره می‌کند که اصل رهگشایی است و باید محترم شمرده شود؛ «رتبه‌بندی تشکل‌ها، معرفی دبیران کارآمد تشکل‌ها و تشکل‌های قوی می‌تواند عرصه را برای رقابت تشکل‌ها هموار کند. ما نیاز داریم در تشکل‌های بخش خصوصی افراد متخصص و کارآمد حضورداشته باشند و آموزش و رقابت اصل اساسی تخصص‌گرایی است.»
شاخص‌های رتبه‌بندی کدام است؟
ادغام تشکل‌های موازی اصلی اساسی و نشانه بلوغ بخش خصوصی در شزایط حاضر است؛ از طرف دیگر باید تشکل‌ها رتبه‌بندی شوند تا درنهایت برای تقویت تشکل‌های ضعیف اتاق ایران سیاست حمایت تدوین کند. صالحی درباره شاخص‌های رتبه‌بندی می‌گوید: «افراد، کارشناسان، صاحب‌نظان حوزه‌های متعدد و مرتبط و فعالان اقتصادی میتوانند این شاخص‌ها را شناسایی کرده و در از تجربه حوزه‌های دیگر در عمل استفاده کنند.»