صنعت نفت از مؤثرترین و بزرگترین صنایع در ایران است. نفت، علاوه بر اینکه منبع عمده تأمین انرژی در دنیای امروز است، نقش مهمی در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بینالمللی کشورهای مختلف ایفا میکند. بخش نفت در اقتصاد ایران سالهای زیادی است که عمده درآمد ملی کشور را تأمین میکند و درواقع این بخش در اقتصاد کشور نقش مسلط را ایفا میکند. از طرفی با توجه به اینکه کشورهای درحالتوسعه با منابع محدود و نیازهای نامحدود روبهرو هستند و نمیتوانند تمام بخشهای اقتصادی را همزمان توسعه دهند، باید به بخشهای مهم و کلیدی خود اولویت دهند.
سیدحمید حسینی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران از نقش نفت و اقتصاد نفتی در سال اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال میگوید: «امسال سومین سال پیاپی است که اقتصاد مقاومتی در دستور کار قرار میگیرد؛ انتظار این است که آثار تلاش دولت در دو سال گذشته در حوزه انرژی، حوزه تولید و اشتغال در سال 96 نمایان شود.»
حسینی میگوید: «یکی از موفقترین حوزههای اقتصادی حوزه انرژی؛ نفت، گاز و پتروشیمی است. علاوه بر موفقیتهای حوزه نفت، امسال 250 میلیارد مکعب افزایش تولید گاز داشتیم. از طرفی ظرفیت تولید نفت به ظرفیت قبلی برگشته است. ما در حوزه نفت اصولاً افت طبیعی داریم که با افزایش تولید از میدان نفت کارون این افت تولید جبران شده و به افزایش تولید رسیدهایم.»
او معتقد است: «بخش نفت، گاز و پتروشیمی موفق بودند و در کنار آن بخش فولاد و خودرو که صنایع اصلی کشور هستند در دو سال گذشته تحرک خوبی داشتند.» به گفته حسینی، اقداماتی که در بخشهای زیربنایی نفت گاز، سایر انرژیها، خودرو و فولاد و کشاورزی صورت گرفته، امسال آثار خود را در حوزه حملونقل، خدمات، بیمه و بانک نشان میدهد.
او تصریح میکند: «700 هزار شغل پارسال ایجادشده است. البته این اشتغالآفرینی در حوزه نفت نبوده است؛ اما اثر رونق حوزه نفتی در دیگر بخشها نمایان شده است. زمانی که دولت یازدهم بر سر کار آمد، حوزه نفت با مازاد نیروی کار مواجه بود که در سال گذشته دولت توانست به وضعیت آنها سامان بخشد. درواقع در حوزه ایرانخودرو، گاز و نفت شغلی ایجاد نشده است ولی رونق این صنایع آثار خود را در سایر بخشها گذاشته است. در حوزه خود این رشتهها با انباشت نیرو مواجه هستند شرکتهایی که با انباشت نیروی انسانی مواجهه است در دوره رونق، فقط وضعیت نیروهای قبلی خود را تثبیت میکند. حوزه انرژی به لحاظ اشتغال آفرینی روند مثبتی نخواه 9 د داشت ولی اشتغال را پایدار خواهد کرد.»
او تأکید میکند: «نباید از حوزه نفت و انرژی انتظار اشتغال آفرینی داشت ولی باید آثار آنها را در حوزههای دیگر و صنایع پاییندستی جستوجو کرد.»
خدمات و آینده اشتغال در ایران
کدام حوزه از اقتصاد ظرفیت اشتغال آفرینی دارد؟ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران پاسخ میدهد: «بیشتر حوزهای که در ایران پتانسیل اشتغال آفرینی دارد حوزه خدمات است. در حوزه بهداشت و درمان، گردشگری و کسبوکارهای نوین فرصتهای خوبی وجود دارد.»
عدهای میگویند بخش خدمات در ایران بزرگ نمیشود؛ حسینی پاسخ میدهد: «من نمیدانم کسانی که این مسئله را مطرح میکنند بر چه اساسی گفته خود را تبیین و تدقیق میکنند ولی حدود 50 درصد تولید ناخالص ملی از بخش خدمات به دست میآید. در ایران بخش خدمات بزرگی داریم که دامنه آن از حملونقل، صنعت بیمه و بانک، صنوف، تجارت، واردات و صادرات و کسبوکارهای نوین و حوزه درمان را در برمیگیرد.»
ابرحوزههای اشتغالآفرین
او معتقد است: «باید به ظرفیتهای خدمات توجه کنیم تا اشتغال پایدار در کشور ایجاد شود.» او به ابرحوزههای اشتغالآفرین اشاره میکند: بخش درمان و بخش انرژیهای نو و کسبوکارهای نوین. بخش خدمات در اقتصاد کشور راه خود را پیداکرده است اما ظرفیت مغفول زیادی در این حوزه وجود دارد.
به گفته حسینی، همه جای دنیا برای اشتغال به بحث انباشت سرمایه، تکنولوژی و افزایش تولید توجه میکنند که اینها زمینه ظرفیت آفرینی برای اشتغال است. ما هم باید در حوزه تولید و خدمات به این اصول توجه داشتیم.
او معتقد است: «البته ما انباشت سرمایه داشتیم و نرخ پسانداز به لحاظ تاریخی در ایران بالاست اگرچه کاهش درآمد و قدرت خرید مردم قطعاً حجم پساندازها را چند درصد کاهش داده است؛ اما جامعه ایران عادت به جامعه بدون تورم نداشته است. در حال حاضر مشکل انباشت سرمایه نیست بلکه مردم و جامعه گیج است و نمیتواند تصمیم بگیرد منابع خود را کجا و چگونه سرمایهگذاری کند. برای همین مردم پول خود را بهنظام بانکی سپرده است.»
او راهکار را چنین بیان میکند: «دولت باید شرایطی فراهم کند تا مردم به بازار و سرمایهگذاری در حوزه تولید وارد شوند. باید مردم را امیدوار کرد اگر صداوسیما مردم را از سرمایهگذاری ناامید نکند. باید بخشی از منابع مردم با تشویق دولت و هماهنگی همه ارکان نظام به حوزه کسبوکار وارد شود.»